Ата-энелер (аларды алмаштыруучу адамдар) укуктуу жана милдетүү:
баланы тарбиялоо;
алардын билим алуусуна кам көрүү;
жашына жана жөндөмүнө жараша анын иш-аракеттерин жетектөө;
баланы толук кандуу өнүктүрүү, тарбиялоо, билим берүү, ден соолугун чыңдоо жана аны үй-бүлөдө жана коомдо өз алдынча жашоого даярдоо үчүн зарыл шарттарды түзүү;
баланы тарбиялоо жөнүндө кам көрүү, аны тийиштүү түрдө багуу, материалдык жактан багуу, турак жай менен камсыз кылуу.
Баланын толук кандуу өнүгүшү үчүн шарттарды түзүүгө тиешелүү бардык маселелер ата-энелер тарабынан өз ара макулдашуу боюнча, балдардын таламдарынан жана балдардын ой-пикирлерин эске алуу менен чечилет.
Ата-энелер өз балдарынын мыйзамдуу өкүлдөрү болуп саналышат жана ар кандай жеке жана юридикалык жактар, анын ичинде соттор менен болгон мамилелерде атайын ыйгарым укуктарсыз алардын укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоодо чыгышат.
Ата-энелик укуктар балдардын кызыкчылыктарына карама-каршы жүзөгө ашырылышы мүмкүн эмес. Мыкты камсыз кылуу
ата-энелеринин камкордугунун негизги предмети болууга тийиш.
Ата-энелик укуктарын жүзөгө ашырууда ата-энелер балдардын дене-бой жана психикалык саламаттыгына, алардын адептик өсүшүнө зыян келтирүүгө укуксуз. Балдарды тарбиялоо ыкмалары балдарды кароосуздук, зордук-зомбулук, орой мамиле, адамдык кадыр-баркты басмырлоо, кемсинтүү же эксплуатациялоону жокко чыгарышы керек.